گزارش مجمع جهانی اقتصاد/حذف ۸۵ میلیون شغل توسط هوش مصنوعی

بر اساس گزارش‌ها در فاصله سال‌های ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۷ بسیاری از شغل‌های جدید از بین می‌روند و پیش‌بینی می‌شود عناوین شغلی نظیر کارشناس هوش مصنوعی، مهندس رباتیک و مهندس فناوری‌های مالی بیشترین سهم در میان مشاغل آینده را به خود اختصاص دهند.

در آینده نزدیک بسیاری از مشاغل به سبب پیشرفت علم و تکنولوژی و ساخته‌شدن برنامه‌ها و اپلیکیشن‌های متفاوت از بین خواهند رفت و جزو شغل های کم درآمد در آینده خواهند شد و یا با مشاغل دیگری جایگزین خواهند شد. از سوی دیگر سیر تحول در عرصه تکنولوژی و تاثیر آن بر کیفیت زندگی انسان‌ها موجب شده در بسیاری از مشاغل موجود نیز تغییراتی حاصل شود.

با توجه به آنکه بسیاری از مشاغل آینده بر محور IT و اینترنت شکل خواهد گرفت، از این رو باید زیرساختهای مشاغل نوظهور را فراهم کنیم و همزمان با رشد اقتصادهای مدرن و ظهور تکنولوژی های جدید، چشم انداز دستیابی به مشاغل آینده و حرکت به سمت و سوی تکنولوژی‌های نوین را به سرعت ترسیم کنیم.

به اعتقاد کارشناسان به دلیل آنکه نیازهای انسان مدام درحال تغییر است و جابجایی تکنولوژی‌های نوین درحال رخ دادن است، شکل‌گیری مشاغل جدید و از بین رفتن مشاغل سنتی دور از انتظار نیست.

طراحان گرافیک، مهندسان، کارگران ساختمانی، آشپزها و نصاب‌های تجهیزات جزو مشاغلی به شمار می‌روند که در ‌آینده رشد اندکی خواهند داشت و باجه‌دار بانک، کارمند ثبت اطلاعات و تحصیل‌دار با کمترین میزان تقاضا در آینده روبه رو خواهند شد.

به زعم آنها تحولات ژنتیکی، هوش مصنوعی، رباتیک، فناوری نانو، چاپگرهای سه‌بعدی و چندبعدی، بیوتکنولوژی و نانوتکنولوژی، گزاره‌هایی هستند که در تولد مشاغل جدید به شدت تاثیرگذار است و انقلاب چهارم صنعتی را شکل داده و موجب تولد و رویش مشاغل جدید و حذف مشاغل فعلی و سنتی خواهد شد.

در عین حال پژوهش‌هایی نیز درباره شغل‌هایی که تا چند سال آینده در معرص خطر هوش مصنوعی قرار می‌گیرد صورت گرفته است.برخی منابع خارجی در تحقیقات خود ۷ دسته از مشاغل را معرفی کرده‌اند که در معرض خطر جایگزین شدن با هوش مصنوعی یا کامپیوتری شدن هستند.این شغل‌ها شامل حمل و نقل و جابه‌جایی مواد، فروش و شغل‌های مربوط به فروش، شغل‌های مربوط به خط تولید،پشتیبانی اداری و اجرایی، تهیه و خدمات غذا، عملیات مالی، نظافت و خدمات حفاظتی است.

کارهایی مثل توانبخشی، مراقبت بهداشتی و پزشکی، مددکار اجتماعی و مشاوره که مربوط به عواطف انسانی است و نیاز به تعامل عمیق انسانی و همدلی با انسانها دارد کمتر از هوش مصنوعی تاثیر می‌پذیرند و می‌توان گفت که بهترین شانس برای زنده ماندن در مقابل هوش مصنوعی را دارند.

برخی از شغل‌ها مانند روزنامه‌نگاری، تدریس در آموزش عالی، طراحی نرم‌افزار، گرافیک و حتی حسابداری نیز در خطر جایگزینی با هوش مصنوعی قرار دارند. پیش‌بینی می‌شود شغل‌هایی مثل بنگاه‌های املاک،آ ژانس‌های مسافرتی، آتلیه‌های عکاسی، کارکنان انتشارات و چاپخانه‌ها، بازاریابان تلفنی و ماموران آب و برق و گاز هم در آینده از بین بروند زیرا به سبب فضای آنلاین، فناوری‌های آی‌تی و تکنولوژی‌های جدید مورد نیاز آیندگان نیستند.

بدون شک برخی از مشاغل پرطرفدار این روزها، کدنویسی و برنامه‌نویسی کامپیوتری است ولی ربات‌ها برای این مهارت سخت هم کمین کرده‌اند. این مشاغل در توسعه هوش مصنوعی تاثیر بسزایی داشتند ولی همان هوش مصنوعی حالا درصدد منقضی کردن این شغل‌هاست.

شغل‌هایی که تا چند سال آینده دیگر تقاضایی ندارند

به گفته رئیس سازمان فنی و حرفه‌ای ۶۰ درصد نیروی کار تا سال ۲۰۲۷ به آموزش نیاز خواهند داشت و درحال حاضر تنها نیمی از آنها به این فرصت دسترسی دارند که به نظر می‌رسد در این بخش، کارآفرینان می‌توانند ایفای نقش جدی داشته‌باشند.

معاون وزیر کار در عین حال از عناوین شغلی نظیر باجه‌دار بانک، کارمند ثبت اطلاعات و تحصیل‌دار به عنوان مشاغلی یاد کرد که به احتمال زیاد بیشترین کاهش تقاضا و تقلیل را داشته باشند.

وی می‌گوید :بر اساس گزارش مجمع جهانی اقتصاد سرمایه‌گذاری در یادگیری و آموزش حین‌کار، یکی از رایج‌ترین راهبردهای منافع منابع انسانی است که برای تحقق اهداف کسب و کار سازمان‌ها اتخاذ می‌شود.

هم اکنون بیش از ۹۵۰۰ استاندارد آموزشی در دنیا وجود دارد و طبق پیش‌بینی سازمان جهانی کار، تعداد استانداردها به ۱۷ هزار استاندارد آموزشی خواهد رسید از این رو با توجه به ظهور مشاغل جدید که از حالا ردپای ورود آنها به بازار کار دیده می‌شود، نمی‌توان با ارائه آموزش‌های مهارتی به سبک قدیم و سنتی به موفقیتی در حوزه ارائه آموزش‌های مهارتی متناسب با بازار کار دست یافت.

خوشبختانه در سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای بر مبنای سرنوشت مشاغل در آینده با نگاه بلند، مسیر کلان مهارت آموزی نرم افزاری و سخت افزاری آینده برای جوانان و دانش آموختگان در حال ترسیم است.

بی‌تردید سیاست‌گذاری آموزشی باید مبتنی بر آینده‌پژوهی و ویژگی‌های تحولات مشاغل آینده باشد زیرا با توجه به سرعت روز افزون تغییرات، نهادهای آموزشی وظیفه دارند علاوه بر مهارت‌های مورد نیاز امروز بازار کار، مهارت‌های مورد نیاز آینده را پیش‌بینی و نیروی کار را برای ایفای نقش موثرتر در آینده آماده کنند.

مجمع جهانی اقتصاد بر لزوم سرمایه‌گذاری در امر یادگیری و آموزش حین‌کار تاکید دارد و بر این باور است که حتی با حذف برخی از مشاغل، شغل‌های جدیدی روی کار خواهند آمد و علیرغم آنکه ممکن است ۸۵ میلیون شغل توسط هوش مصنوعی و رباتیک تا سال ۲۰۲۵ حذف شود اما احتمالا ۹۷ میلیون شغل دیگر از محل این تغییرات ایجاد شود.

بر همین اساس مهارت‌آموزی باید یک قدم جلوتر از تحولات گام بردارد و با نوآوری، آینده و فناوری‌های آینده را بسازد.