وابستگی ۶۲۱ هزار میلیاردی صندوقهای بازنشستگی به بودجه عمومی
وابستگی شدید صندوقهای بازنشستگی به بودجه عمومی در لایحه بودجه ۱۴۰۴ بار دیگر نمایان شد؛ جایی که بیش از ۶۲۱ هزارمیلیارد تومان از منابع عمومی کشور صرف پرداخت تعهدات این صندوقها میشود و فقط دو صندوق بازنشستگی کشوری و تامین اجتماعی نیروهای مسلح، ۹۲ درصد این اعتبارات را به خود اختصاص دادهاند.

در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴، مجموع اعتباراتی که ذیل حوزه بیمهای و بازنشستگی منظور گردیده است، به بیش از ۱۱۱۹ هزار میلیارد تومان میرسد که حدود نیمی از آن (۵۳ درصد) مربوط به تعادل منابع و مصارف صندوقهای بازنشستگی کشوری، لشکری، وزرات اطلاعات و فولاد است که به نوعی کمک دولت برای جلوگیری از ورشکستگی این صندوقها محسوب میشود. ۱۸ درصد از کل این اعتبارات برای تادیه بدهی دولت به سازمان تامین اجتماعی و صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر و همچنین ۱۷ درصد از اعتبارات مذکور به منظور متناسبسازی حقوق بازنشستگان اختصاص یافته است. همچنین ۱۲ درصد باقیمانده نیز تحت عنوان خدمات حمایت بیمهای دستهبندی شده که به برنامههایی همچون ارائه خدمات بیمهای به سازمان بهزیستی یا پرداخت حق بیمه دولت به سازمان تامین اجتماعی مربوط میشود.
تصویر جامع صندوقهای بازنشستگی در لایحه بودجه ۱۴۰۴
صندوقهای بازنشستگی در ایران به سه دسته اختصاصی، دولتی و عمومی غیردولتی تقسیم میشوند که در حال حاضر ۱۷ صندوق بازنشستگی فعال در کشور، ذیل سه دسته مذکور مشغول به فعالیت هستند (در سال ۱۴۰۲ صندوق بازنشستگی هما به صندوق بازنشستگی کشوری منتقل شد). مهمترین دستگاههای فعال در حوزه بیمهای شامل صندوق بازنشستگی کشوری، سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح، صندوق بازنشستگی وزارت اطلاعات، صندوق حمایت و بازنشستگی کارکنان فولاد، سازمان تامین اجتماعی و صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر هستند. از میان دستگاههای مطروحه به جز سازمان تامین اجتماعی و صندوقبیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر، سایر صندوقها بدون تامین اعتبار از بودجه عمومی، امکان بقای خود را از دست میدهند. وابستگی صندوقهای بازنشستگی به دولت، در بودجههای سنواتی نمایانتر میشود، به نحوی که بخش قابل توجهی از منابعی که تحت عنوان رفاه اجتماعی (که در لایحه امسال به حمایت اجتماعی تغییر پیدا کرده) تعریف میشوند، صرف پرداخت تعهدات دولت به صندوقهای کاملا ناپایدار میشود.
در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴، مجموع صندوقهای بازنشستگی بیش از ۶۲۱ هزار میلیارد تومان از بودجه عمومی را به خود اختصاص دادهاند که در مجموع رشد ۵۳ درصد را نسبت به سال گذشته به ثبت رساندهاند.
تصویر جامع صندوقهای بازنشستگی درلایحه بودجه ۱۴۰۴
سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح(ساتا): سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح، یک سازمان دولتی زیرمجموعه وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح بوده که در سال ۱۳۸۸ از ادغام سازمان بیمه و بازنشستگی ارتش جمهوری اسلامی ایران، سازمان بیمه و بازنشستگی سپاه پاسداران و سازمان بیمه و بازنشستگی نیروی انتظامی، همچنین سازمان خدمات درمانی نیروهای مسلح تاسیس شد.
بودجه سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ نسبت به قانون بودجه سال ۱۴۰۳، با ۳۶ درصد رشد به حدود ۱۸۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. از این میزان بیش از ۱۷۹ هزار میلیارد تومان آن مربوط به برنامه تادیه بدهی دولت و کمک به پرداخت حقوق و مزایای بازنشستگی بوده که رشد ۵۳ درصد اعتبارات نسبت به مصوب سال گذشته را به ثبت رسانده است.