رشد نقدینگی در ۱۰ ماهه ۱۴۰۳ معادل کل نقدینگی کشور در سال ۱۳۹۷!/ هدف ۲۵ درصدی بانک مرکزی محقق می‌شود؟

بانک مرکزی به تازگی با انتشار جدیدترین گزارش از وضعیت کل‌های پولی در وب‌سایت رسمی خود، از آمار و ارقام مانده مهم‌ترین متغیرهای پولی و اعتباری در پایان دی‌ماه ۱۴۰۳ رونمایی کرد. بر اساس داده‌های بانک مرکزی، نرخ رشد نقدینگی که در آبان و آذر سال جاری، روندی کاهشی داشت، در نخستین‌ماه زمستان بار دیگر صعودی شد.

از سوی دیگر، نرخ رشد پایه پولی نیز افزایش یافت که مهم‌ترین عامل آن افزایش خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی، متاثر از افزایش نرخ تسعیر ارز بود. مطالبات بانک مرکزی از دولت و بانک‌ها نیز دیگر عوامل حائز اهمیت تشدید سرعت رشد این موتور خلق نقدینگی و تورم بود.

نقدینگی به ۹,۷۲۳ هزار میلیارد تومان رسید

گزارش بانک مرکزی حاکی از آن است که حجم کل نقدینگی اقتصاد ایران در پایان دی‌ماه ۱۴۰۳ به ۹ هزار و ۷۲۳ هزار میلیارد تومان رسید که این رقم رشد ۲۳.۴ درصدی نقدینگی را در ۱۰ ماهه سال جاری نشان می‌دهد. به عبارت دیگر، تنها در ۱۰ ماه ابتدایی سال ۱۴۰۳ بیش از هزار و ۸۴۵ هزار میلیارد تومان نقدینگی در کشور خلق شد که این رقم تقریبا برابر با کل نقدینگی کشور تا پایان سال ۱۳۹۷ است!

همچنین نرخ رشد نقدینگی دی‌ماه امسال در مقایسه با دی‌ماه سال گذشته نیز رقم ۲۸.۴ درصد را ثبت کرد. این در حالیست که با آغاز سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی و تمرکز بر اجرای سیاست کنترل ترازنامه‌ای بانک‌ها در سال ۱۴۰۱ و تداوم این سیاست در سال ۱۴۰۲ نرخ رشد ۱۰ ماهه و نقطه به نقطه نقدینگی در دی‌ماه سال گذشته، به ترتیب ۲۵.۴ درصد و ۱۹.۵ درصد رقم خوردند که افزایش آنها در سال ۱۴۰۳ حاکی از تشدید رشد عامل اصلی تورم در سال جاری است.

هدف رشد نقدینگی در پایان ۱۴۰۳ محقق می‌شود؟

نرخ رشد نقدینگی دی‌ماه در حالی به 23.4 درصد رسید که بانک مرکزی در ابتدای سال جاری، هدف رشد نقدینگی در پایان سال را قرارگیری در کانال 25 درصدی اعلام کرده بود. با این وجود، اخیرا محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، اعلام کرد که به واسطه‌های تکانه‌های سیاسی و اقتصادی، نرخ رشد نقدینگی در اواخر بهمن‌ماه به 27.4 درصد رسیده و از نرخ هدف خود فاصله گرفته است.

حال باید تا سال آینده منتظر ماند و دید که بانک مرکزی می‌تواند با مهار نقدینگی، نرخ رشد این متغیر مهم پولی در پایان سال 1403 را به سطح هدف خود برساند یا صعود آن ادامه پیدا خواهد کرد.

پایه پولی ۲۱.۲ درصد رشد کرد

دیگر متغیر پولی مهمی که بانک مرکزی در گزارش خود، وضعیت آن را تشریح کرده، پایه پولی است. رقم پایه پولی در پایان دی‌ماه امسال به حدود هزار و 241 میلیارد تومان رسید که از رشد 13.6 درصدی در 10 ماهه و 21.2 درصدی این متغیر در 12 ماه اخیر حکایت دارد.

با وجود اینکه نرخ رشد پایه پولی در دی‌ماه، در مقایسه با آذرماه صعودی بود، اما بر خلاف نقدینگی، نرخ رشد 10 ماهه و نقطه به نقطه این متغیر در مقایسه با دی‌ماه سال گذشته کاهش یافت؛ چراکه این ارقام در دی‌ماه سال قبل، به ترتیب معادل 20.2 درصد و 31.7 درصد ثبت شدند.

ضریب فزاینده نقدینگی معادل ۷.۸ واحد ثبت شد

بانک مرکزی در گزارش خود وضعیت ضریب فزاینده نقدینگی در دی‌ماه را نیز مورد بررسی قرار داده است. با استناد به داده‌های این گزارش، ضریب فزاینده نقدینگی در دی‌ماه امسال به 7.835 واحد رسید. به عبارت دیگر، در این ماه، به ازای هر یک واحد خلق پول توسط بانک مرکزی، حدود هشت واحد اعتبار پولی توسط شبکه بانکی خلق شد.

بررسی‌ها نشان می‌دهند که ضریب فزاینده نقدینگی در 5 ماه ابتدایی سال جاری، روندی کم نوسان داشت و در سطوح 7.37 واحد تا 7.51 واحدی بود؛ با این وجود، این ضریب در شهریورماه جهش کرد و به 7.86 درصد رسید و پس از آن نیز در سطوح بالا باقی ماند.