نفس تهران گرفت/کاهش بهره‌وری نیروی کار با افزایش شاخص آلودگی هوا
با بالا رفتن شاخص آلودگی، مدارس تعطیل می‌شوند، ترافیک سنگین‌تر می‌شود و بهره‌وری نیروی کار کاهش می‌یابد و در نهایت به کاهش بهره‌وری اقتصادی منجر می‌شود.
مصرف گاز در تهران طی روزهای سرد سال به بیشترین حد خود می‌رسد. روزانه حدود ۲۴۰ میلیون لیتر گاز طبیعی در تهران مصرف می‌شود که بخشی از آن به صورت ناقص می‌سوزد و باعث تولید دی‌اکسید کربن (CO۲) و سایر آلاینده‌ها می‌شود. طبق آمار، این مقدار مصرف گاز باعث انتشار ۲۵۰ هزار تن CO۲ در روز می‌شود که رقمی بالاتر از کل آلایندگی خودروهای شهر است.
اگر در هر روز ۲۴۰ میلیون لیتر گاز مصرف شود و هر لیتر گاز ۱.۱ کیلوگرم CO۲ تولید کند، محاسبه می‌کنیم:
۲۴۰,۰۰۰,۰۰۰ × ۱.۱ = ۲۶۴,۰۰۰,۰۰۰ کیلوگرم = ۲۶۴,۰۰۰ تن CO۲
این عدد معادل آلودگی تولید شده توسط ۴.۹ میلیون خودروی سواری در یک روز است. در واقع، آلایندگی ناشی از گاز مصرفی تهران معادل ۵ میلیون خودرو خواهد بود.
تردد خودروهای دودزا؛ بمب‌های متحرک در خیابان‌ها
اگر فکر می‌کنید همه دلیل آلودگی تهران ناشی از مصرف گاز است، اشتباه می‌کنید؛ وسایل نقلیه شخصی و خودروهای دیزلی بخش بزرگی از تولید آلودگی را تشکیل می‌دهند. طبق آمار، روزانه حدود ۵۴ هزار تن آلاینده از اگزوز خودروهای تهران منتشر می‌شود. خودروهای دیزلی که در حمل‌ونقل عمومی، کامیون‌ها و اتوبوس‌ها استفاده می‌شوند، به دلیل سوخت ناقص گازوئیل آلاینده‌های خطرناکتری مانند ذرات معلق (PM2.5) و دی‌اکسید گوگرد (SO2) تولید می‌کنند.
اگر ۲۵۰ هزار تن آلاینده از مصرف گاز تولید شود و ۵۴ هزار تن از خودروها، در مجموع روزانه ۳۰۴ هزار تن آلاینده وارد هوای تهران می‌شود. به عبارت دیگر، ۸۲ درصد آلودگی ناشی از گاز طبیعی و ۱۸ درصد آن ناشی از خودروها است.
وارونگی دما؛ قفل شدن آلودگی در سطح شهر
اما چرا این همه آلاینده در آسمان تهران باقی می‌ماند؟ دلیل این پدیده، وارونگی دما (Inversion) است. در شرایط عادی، هرچه از سطح زمین فاصله بگیریم، دما کاهش می‌یابد. اما در روزهای سرد زمستان، لایه‌ای از هوای گرم بالای هوای سرد سطح زمین قرار می‌گیرد و مانند یک درب، جلوی خروج آلاینده‌ها را می‌گیرد. به همین دلیل، آلودگی در ارتفاع پایین قفل می‌شود و هوای شهر شبیه به اتاقی پر از دود می‌شود.
پیامدهای آلودگی هوا برای شهروندان
از پیامدهای آلودگی هوا برای شهروندان می‌توان به سه مورد اصلی اشاره کرد:
الف-افزایش بیماری‌های تنفسی: ذرات معلق (PM2.5) وارد ریه‌ها شده و احتمال ابتلا به آسم، برونشیت و سرطان ریه را افزایش می‌دهد.
ب-کاهش بهره‌وری اقتصادی: با بالا رفتن شاخص آلودگی، مدارس تعطیل می‌شوند، ترافیک سنگین‌تر می‌شود و بهره‌وری نیروی کار کاهش می‌یابد.
ج-افزایش هزینه‌های درمانی: بیماری‌های تنفسی هزینه‌های بالایی را به نظام بهداشت و درمان وارد می‌کنند.
چه کنیم آلودگی هوا کمتر شود
برای کاهش آلودگی هوا در کلان‌شهرها، باید چندین دستورالعمل در دستور کار قرار گیرد.
۱-کاهش مصرف گاز خانگی: اصلاح سیستم‌های گرمایشی و استفاده از تجهیزات با راندمان بالاتر می‌تواند مصرف گاز را کاهش دهد.
۲. برقی‌سازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی: ورود اتوبوس‌های برقی و کاهش استفاده از خودروهای دیزلی به بهبود کیفیت هوا کمک می‌کند.
۳. گسترش طرح‌های محدودیت تردد خودرو: طرح‌های محدودیت زوج و فرد و محدودیت تردد خودروهای فرسوده می‌تواند به کاهش آلودگی کمک کند.
۴. ساخت نیروگاه‌های تجدیدپذیر: با ساخت نیروگاه‌های خورشیدی و بادی در اطراف تهران، مصرف گاز کاهش یافته و بخشی از برق مورد نیاز از این طریق تأمین می‌شود.
امروز، آلودگی هوای تهران به سطح ناسالم برای همه گروه‌ها رسیده و شاخص ۱۶۱ زنگ خطری برای سلامت شهروندان است، مصرف گاز خانگی و تردد خودروهای شخصی، دو عامل کلیدی در افزایش آلودگی هستند، البته تولید آلاینده توسط نیروگاه‌ها را نباید فراموش کرد.
محاسبات نشان می‌دهد که روزانه بیش از ۳۰۴ هزار تن آلاینده از مصرف گاز و خودروهای شخصی تولید می‌شود. برای رفع این مشکل، باید در مصرف گاز صرفه‌جویی کرد، برقی‌سازی ناوگان حمل‌ونقل را در دستور کار قرار داد و پدیده وارونگی دما را با مدیریت بهتر و کاهش منابع آلاینده کنترل کرد. تنها در این صورت، می‌توان به داشتن هوایی پاک‌تر و تنفسی راحت‌تر برای شهروندان امیدوار بود.
انتهای پیام