درخواست رئیس اتاق تهران از رئیس جمهور: انتصابات را سریع‌تر انجام دهید تا کشور از سکون خارج شود/بحران کمبود نیروی کاربه دلیل عدم تناسب دستمزد با هزینه‌ها

محمود نجفی‌عرب در نوزدهمین اجتماع فعالان اقتصادی بخش خصوصی در اتاق تهران، درباره اهمیت گسترش روابط اقتصادی با کشور عراق، گفت: حتما جا دارد در اتاق بازرگانی روی موضوع همکاری‌های مشترک اقتصادی با کشور عراق کارهای بیشتری صورت گیرد؛ تراز تجاری ما با عراق نسبت به ظرفیت‌هایی که وجود دارد چندان راضی‌کننده نیست و طرف‌های تجاری و فعالان اقتصادی ترکیه هم منتظر فرصتی هستند تا روابط تجاری خود با عراق را گسترش دهند و جایگزین ما در این بازار شوند. هرجایی ما کوتاهی کنیم به سرعت ترکیه بازار را در دست می‌گیرد و دیگر پس گرفتن موقعیت قبلی برای ما قطعا کار پیچیده و سختی خواهد بود. او ادامه داد: صادرات ما به عراق مانند چین ماده خام نیست؛ ما به عراق کالای ساخته شده می‌دهیم و ارزش افزوده نیروی کار برای ما اهمیت بسیار جدی دارد.

رئیس اتاق تهران در ادامه گزارشی از وضعیت شاخص‌های تولیدی و اقتصادی کشور ارائه داد و گفت: آمارها حاکی از این است که روند اقتصاد کشور خیلی وضعیت مناسبی ندارد و این در شرایطی است که دولت چهاردهم هم کار خود را به تازگی شروع کرده و هنوز استقرار کامل پیدا نکرده است و بخش زیادی از معاونان و مدیرکل‌ها انتخاب نشده‌اند. درخواست و خواهش من از دولت محترم این است که به انتخاب مدیران سرعت بدهد؛ در حال حاضر پروسه انتخاب مدیران به دلیل اینکه باید کمیته‌های مختلف و کارگروه‌های انتصابات در وزارتخانه‌ها و نهادها نظر بدهند و همچنین استعلام از نهادهای مختلف گرفته شود؛ بسیار زمان‌بر شده است. من واقعا از دولت و آقای رئیس‌جمهور درخواست می‌کنم که هرچه سریع‌تر انتصابات را انجام بدهند زیرا کشور در شرایط مستحکمی نیست و ما هم با چالش‌های بسیار زیادی در فضای کسب‌و کار رو به رو هستیم. انشاالله هرچه سریع تر انتصابات در دولت به خصوص در وزارتخانه‌هایی که در اقتصاد نقش دارند، انجام شود.

نجفی‌عرب در ادامه به جزییات گزارش خود پرداخت و گفت: محمدرضا فرزین رئیس‌کل بانک مرکزی در همایش بانکداری اسلامی در شهریور اعلام کرد که تولید ناخالص داخلی در بهار امسال رشد ۲/۴ درصدی را طی کرد که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل که برابر ۷/۵ درصد بود با کاهش ۵/۱ درصدی مواجه شده است.

او همچنین گفت که رشد تولید ناخالص داخلی سال جاری برابر پیش‌بینی بانک مرکزی معادل ۷/۳ درصد خواهد بود که نسبت به رشد سال ۱۴۰۲ که معادل ۵/۴ درصد بود حدود ۸/۰ درصد کاهش خواهد یافت. رئیس بانک مرکزی عمده دلیل این کاهش را به‌رغم رشد مناسب بخش‌های نفت و کشاورزی، ناشی از کاهش رشد بخش‌های صنایع و معادن و خدمات اعلام کرد. به گفته او شاخص کل کارگاه های بزرگ را ۵/۳ درصد منفی شده است.

ضعف کسب‌و‌کارها در تابستان ۱۴۰۳

رئیس اتاق تهران  گفت: از طرف دیگر برابر اعلام مرکز آمار و اطلاعات اقتصادی و پایش اصل 44 مرکز پژوهش‌های اتاق ایران روند شامخ کل اقتصاد ایران در مردادماه نیز، پس‌ از حذف اثرات فصلی به‌طور محسوسی کاهش یافته است این امر نشان‌دهنده این است که وضعیت فعالیت کسب‌ و کارها در کل اقتصاد، همچنان در حال تضعیف است، بنحویکه شاخص مدیران خریدکل اقتصاد در مردادماه 1403 معادل 9/44 محاسبه شده‌است. این شاخص نشان می‌دهد که سطح فعالیت‌های اقتصادی در این ماه همچنان کاهشی است و  همچنین پس ‌از تعدیل فصلی، این شاخص برای مردادماه معادل 4/47 برآورده شده‌است که حاکی از تداوم رکود برای چهارمین ماه پیاپی است، لازم به ذکر است که شاخص کمتر از 50 در شامخ نشان دهنده شرایط رکود است.

نجفی‌عرب افزود: بخش صنعت نیز برابر اعلام رئیس کل بانک مرکزی، یکی از بخش‌هایی است که کاهش تولید این بخش، باعث کاهش رشد اقتصادی و ایجاد رکود در سال جاری شده‌است. براساس داده‌های به‌دست‌آمده از بنگاه‌های این بخش و شاخص مدیران خرید بخش صنعت، در مردادماه 1403 معادل 2/46 محاسبه شده‌است که پس ‌از تعدیل فصلی این شاخص برای مردادماه معادل 9/49 برآورد شده‌است که نشان می‌دهد: شاخص در شرایط رکود است و علاوه بر تعطیلات تابستانی برخی صنایع، قطعی برق نیز به عنوان یکی از عوامل محدودکننده رشد بخش صنعت در ماه‌های مرداد به یک الگوی تکرار شونده معنادار تبدیل شده است و تائیدکننده مزمن شدن و فراگیرشدن این مشکل است. در بخش برق با توجه به رشد 5، 6 درصدی سالانه مصرف و از آن طرف ناترازی های قبلی که معادل 17، 18 هزار مگاوات است؛ ما در طول برنامه هفتم باید حدود 30 هزار مگاوات سرمایه‌گذاری در حوزه برق داشته باشیم که حدود 35 میلیارد دلار سرمایه نیازمند است تا بتوانیم ناترازی را تا پایان برنامه هفتم مدیریت کنیم و در غیر این صورت به نظر می‌رسد با همین روندی که داریم جلو می‌رویم سال آینده با مشکلات بیشتری در حوزه قطع برق رو به رو خواهیم شد.

رئیس اتاق تهران  گفت: در مردادماه امسال کل 12 رشته صنعتی به غیر از صنایع غذایی با کاهش شاخص کل رو به رو بوده‌است و عدد کمتر از 50 را ثبت کرده اند. به عقیده فعالان اقتصادی مهم‌ترین دلایل این کاهش قطعی بیش از دو روز در هفته برق کارخانجات است. عجیب این است که در دوره قطعی برق گازوئیل مورد نیاز کارخانه‌ها هم تامین نشده و بیشتر واحدهای تولیدی و صنایع مجبور شده‌اند گازوئیل مورد نیاز خود را با لیتری 14 و 15 هزار تومان خریداری کنند. قطعی برق کارخانجات باعث تعطیلی بخش تولید و از سوی دیگر باعث آسیب به مواد اولیه و دستگاه ها شده است به نحوی که بنابر اعلام رئیس اجرایی انجمن فولاد کشور، کمبود برق و گاز در این بخش حیاتی از کشور باعث شده که تولید قولاد حدود 8 الی 10 میلیون تن از برنامه تولید 37 الی 38 میلیون تنی سالانه خود عقب بماند.

رئیس اتاق تهران دلیل دیگر کاهش تولیدات صنعتی در مردادماه را افزایش اختلال در تأمین مواد اولیه و عدم تخصیص ارز مورد نیاز اعلام کرد و گفت: به طور متوسط مدت زمان انتظار برای تخصیص ارز از 30 روز در سال گذشته به 120 روز در سال جاری افزایش یافته است. کمبود نقدینگی و منابع مالی مورد نیاز» چالش دیگری است که نجفی عرب به آن اشاره کرد و ادامه داد: برابر اعلام سازمان صمت استان کرمان 480 درصد واحدهای این استان نیمه فعال و 18 درصد واحدها راکد و غیر فعال هستند که عمده مشکلات تولیدی این واحدها، ناشی از کمبود نقدینگی است.

 او همچنین از«عدم تمایل نیروی انسانی به ماندن در شرکت‌ها به‌علت افزایش هزینه‌های زندگی و عدم تناسب دستمزد با هزینه‌ها» به عنوان یک مشکل دیگر کاهش تولید در مردادماه نام برد و گفت: براساس اعلام معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزیر کار در برخی از استان ها مانند سمنان، یزد، آذربایجان شرقی کمبود نیروی کار به مرز بحران رسیده است.

رئیس اتاق تهران گفت: نتیجه اینکه بررسی‌های بعمل‌آمده در شامخ اتاق ایران نشان می‌دهد که شرکت‌های تولیدی با توجه به مشکلات فوق، با ظرفیت متوسط 41 درصد مشغول به‌ کار است درحالیکه نمی‌توان انتظار داشت با این ظرفیت فعالیت آن‌ها دارای صرفه اقتصادی و سودآوری بوده و باعث جذب سرمایه صاحبان سرمایه به این بخش و توسعه فعالیت اقتصادی کشور شود. از طرف دیگر با توجه به اینکه بخش صنعت و معدن یکی از بخش‌های مهم اقتصادی است که به عنوان یک پیشران قوی در رشد اقتصادی کشور، ایفای نقش می‌کند به عبارت دیگر این بخش، نقش رهبری‌کننده در عرصه اقتصاد را به‌عهده دارد بنحوی که با توسعه آن، بخش خدمات نیز افزایش یافته و حدود 70 درصد بخش اقتصاد کشور رشد خواهد کرد که با ایجاد ارزش افزوده بیشتر، تولید ملی و رفاه بیشتری نصیب کشور خواهد شد. بنابراین و با توجه به عزم دولت وفاق ملی آقای دکتر پزشکیان، مبنی‌بر اجرای برنامه هفتم توسعه کشور که در آن رشد 8 درصدی تولید ناخالص ملی هدف‌گذاری شده است توقع صاحبان کسب‌وکار از دولت محترم، اهتمام جدی به رفع مشکلات برشمرده در این گزارش است و اتاق‌های بازرگانی آمادگی خود را برای مساعدت و همکاری با دولت را در این رابطه اعلام می‌ کنند.

رئیس اتاق تهران گفت: همه بخش‌های صنعتی کشور گرفتار این مشکلات هستند؛ مثلا بخش دارو واقعا حال و روز خوبی ندارد و ما نگران کمبودهایی هستیم که در فصل آتی به خصوص در حوزه آنتی‌بیوتیک‌ها پیش‌بینی می‌شود که در فصل سرما مصرف آن ها بالا می‌رود. البته مابقی صنایع هم به جز دارو که ما در اتاق تهران در خدمت آن ها هستیم به دلیل مشکلات برق و غیره که به زودی گاز هم به آن اضافه می‌شود؛ شرایط خوبی ندارند. ما امسال هم در فصل سرما به نظر می‌رسد روزانه چیزی حدود 120 تا 130 میلیون متر مکعب با کمبود و ناترازی گاز رو به رو باشیم که آن هم آسیب‌هایش به صنعت وارد می‌شود. متاسفانه همواره شاهد بوده‌ایم که ناترازی‌ها اول به صنعت تحمیل می‌شود و بخش‌های دیگر کمتر با قطعی و خاموشی‌ها رو به رو می‌شوند. اتاق تهران و اتاق های بازرگانی سراسر کشور در کنار و خدمت دولت است و در حوزه ناترازی برق و گاز و کاهش آسیب های آن پیشنهادهایی ارائه شده است و نامه هم ما خدمت معاون اول رئیس جمهور نوشتیم و راهکارهایی ارائه دادیم که مورد استقبال قرار گرفت.