تخمین سطح زیرکشت ۱۳ محصول راهبردی کشاورزی کشور با هوش مصنوعی

هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) به دسته‌ای از فناوری‌ها و الگوریتم‌هایی گفته می‌شود که به سیستم‌های رایانه‌ای توانایی انجام عملیاتی (از جمله یادگیری، درک، فهم، استنتاج، حل مسئله، پیش‌بینی، تصمیم‌گیری و اقدام خودکار) را می‌دهند.

ماشین‌های هوشمند با استفاده از سنسورهای مختلف محیط پیرامون خود را شناسایی و با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی پس از پردازش داده‌ها، تحلیل اطلاعات و الگوهایی که از آن استخراج می‌شود، با به کارگیری دانش می‌توانند یادگیری داشته باشند، تصمیم‌گیری کنند، عملیات خاص انجام دهند و بر محیط فیزیکی یا مجازی تاثیر بگذارند. هوش مصنوعی به عنوان یکی از فناوری‌های روز دنیا، به طور مستمر در حال توسعه و بهبود است و با هدف ارائه راه‌حل‌های هوشمندانه در بسیاری از صنایع و حوزه‌های کاربردی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در کوتاه‌مدت، حفظ تأثیرات هوش مصنوعی بر جامعه، انگیزه‌ای است تا در بسیاری از زمینه‌ها، مثل اقتصاد، قانون، امنیت و کنترل تحقیق شود. اگر لپ‌تاپ شما خراب یا هک شود، ممکن است اتفاق ناگواری باشد اما تصور کنید از یک سیستم هوش مصنوعی بخواهید کاری مثل کنترل ماشین، هواپیما، دستگاه تنظیم ضربان قلب، سیستم تجارت خودکار یا سیستم شبکه‌ی برق شما را به دست بگیرد! یکی دیگر از چالش‌های کوتاه‌مدت، جلوگیری از مسابقه‌ی تسلیحاتی در حوزه‌ی سلاح‌های خودمختار مرگبار است.

در درازمدت سؤال مهم این است که اگر تلاش برای هوش مصنوعی قوی موفق شود و سیستم هوش مصنوعی در همه‌ی امور شناختی بهتر از انسان‌ها باشد، چه اتفاقی می‌افتد؟

در این راستا همزمان با توسعه این فناوری در در کشورها مورد توجه ایران و دولتمردان آن هم قرار گرفته است به گونه‌ای که به عنوان نمونه در حوزه کشاورزی با همکاری وزارتخانه‌های ارتباطات و کشاورزی سطح زیر کشت ۱۳ محصول راهبردی کشاورزی کشور با استفاده از هوش مصنوعی تخمین زده شد.

در این باره معاون مرکز نوآوری و توسعه هوش مصنوعی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه مرکز نوآوری و توسعه هوش مصنوعی پژوهشگاه ارتباطات، شش محور اصلی را دنبال می کند که استقرار مرجعیت رگولاتوری و قانون‌گذاری، مباحث حقوقی و توسعه علمی پژوهشی مواردی از آنها است، تصریح کرد: همچنین با دانشگاه‌ها هم در سطح حمایت از پایان نامه‌ها و هم در سطح تعریف پروژه و در نهایت دریافت کار از آنها، در حال همکاری هستیم.  

مرکز نوآوری و توسعه هوش مصنوعی به نمایندگی از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بنا دارد در محورهای ارائه زیرساخت‌های پردازشی، ذخیره‌سازی و نرم‌افزاری در حوزه هوش مصنوعی و کاربردهای آن در صنایع مختلف، مرجعیت قانونی، استانداردسازی و راهبردی در حوزه هوش مصنوعی و کاربردهای آن در صنایع مختلف، ارائه خدمات آزمایشگاهی ارزیابی، رتبه‌بندی و تایید نمونه در حوزه خدمات پایه و کاربردهای هوش مصنوعی در صنایع مختلف، ایفای نقش مشاور مادر در حوزه کاربردهای هوش مصنوعی در صنایع مختلف زیر به قطب اصلی کشور تبدیل شود.

یکی از اقدامات مهم انجام شده در این مرکز تدوین سند نقشه راه هوش مصنوعی کشور است؛ اخیرا نیز یک به‌روزرسانی را بر روی نقشه راه اعمال شده و با توجه به الحاقیه چهار ماده‌ای برنامه هفتم توسعه، بحث استخراج نقشه راه هوش مصنوعی بر عهده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و مرکز ملی فضای مجازی گذاشته شد.  

مرکز نوآوری و توسعه هوش مصنوعی درخصوص توسعه نوآوری و کاربردهای هوش مصنوعی، تعاملاتی سازنده با سازمان‌ها و وزارتخانه های مختلف مانند وزارت جهاد کشاورزی داشته است، زیرا یکی از مهمترین نیازهای فعلی در این حوزه تخمین سطح زیر کشت محصولات راهبردی است و عدم وجود آمار درست در این حوزه به چشم می آید.  

طبق اعلام محمدهادی بکایی، امروز در کشورهای پیشرفته دنیا نقشه های سطح زیر کشت توسط تصاویر ماهواره‌ای استخراج می‌شوند و ما در ایران در قالب اجرای یک طرح سه ساله این موضوع را پیش می بریم. البته یک سال از این طرح را پشت سر گذاشته ایم و به دستاوردهای قابل قبولی دست یافته‌ایم و برای محصولاتی مانند گندم، جو و کلزا به نقشه هایی در استان های منتخب رسیده ایم، بنابراین برنامه مرکز در سال دوم نیز رسیدن به ۱۳ محصول راهبردی در این حوزه است و در این راستا همکاری نزدیکی با وزارت جهاد کشاورزی داریم و تقریبا هر دو هفته یک‌بار جلسات شورای راهبردی این پروژه برگزار می شود و ما گزارش‌های خود را ارائه می دهیم و وزارت جهاد کشاورزی پس از تطبیق با آمارهای خود در صورت صحت اطلاعات، تایید و یا اشکال وارده را اعلام می کند، لذا بحث تخمین سطح زیر کشت ابتدای کار است و مرحله بعدی موضوع پیش بینی در این حوزه است.  

بر مبنای برنامه ملی توسعه هوش مصنوعی تدوین‌شده در مرکز نوآوری و توسعه هوش مصنوعی در سال ۱۴۰۰ (و نسخه به روزشده آن در سال ۱۴۰۲) برنامه پنج‌ساله‌ای برای این مرکز تدوین شده است که طبق اعلام وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، تبدیل شدن به مرجع استانداردسازی در حوزه هوش مصنوعی، توسعه کاربردهای هوش مصنوعی در حوزه‌های مختلف مانند سلامت و کشاورزی و آغاز به کار آزمایشگاه ارزیابی، رتبه‌بندی و  تایید نمونه خدمات هوش مصنوعی نمونه‌هایی از این دستاوردهای یک‌ساله مرکز است.