رییس سابق دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران تشریح کرد:
اختصاصی/نقشی کلیدی کارآفرینی در انتقال ایران به سمت اقتصاد دانشبنیان/ایجاد شبکههای همکاری میان دانشگاهها، شرکتهای بزرگ و استارتاپها
دکتر غلامحسین حسینینیا، رییس سابق دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران معتقد است، با توجه به پتانسیل بالای ایران در حوزههایی مانند فناوری نانو، بیوتکنولوژی و هوش مصنوعی، میتوان برنامههای ویژهای برای حمایت از کارآفرینان این حوزهها با پشتیبانی دولت و بخش خصوصی ایجاد کرد.
دولت چهاردهم، مرداد ۱۴۰۳، پس از تنقیذ رهبری و تحلیف در مجلس شورای اسلامی، کار خود را به صورت رسمی آغاز کرد. نخبگان و کارآفرینان، کلیدواژههایی است که مسعود پزشکیان، در ایام انتخابات و پس از آن زیاد به کار برده و به نظر میرسد، رئیس جمهور منتخب، روی همکاری با دانشگاهیان و کارآفرینان، حساب باز کرده و تربیت کارآفرینان را، راهکاری موثر برای ایجاد اشتغال و رشد اقتصادی میداند.
در همین رابطه دکتر غلامحسین حسینینیا، دانشیار و رییس سابق دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران، میگوید، کارآفرینان جوان در ایران با چالشهای متعددی از جمله محیط کسبوکار نامساعد، دسترسی محدود به منابع مالی و عدم ثبات اقتصادی و تحریمهای بینالمللی و ... روبه رو هستند که باید از طریق آموزش و تحقیقات، یک پل ارتباطی مستحکم میان دانشگاه، صنعت و دولت ایجاد کرد.
گفت و گوی اختصاصی غلامحسین حسینینیا، دانشیار و رییس سابق دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران با پژواک کارفرما را در ادامه میخوانید:
پژواک کارفرما: جناب دکتر حسینی نیا، با توجه به همزمانی هفته کارآفرینی با شروع به کار دولت جدید، بفرمایید نقش دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران در اکوسیستم کارآفرینی ایران چیست؟
حسینی نیا: این همزمانی فرصت مغتنمی است. دانشکده کارآفرینی ما نقشی محوری در شکلدهی و تقویت اکوسیستم کارآفرینی ایران ایفا میکند. ما در واقع پل ارتباطی میان دانشگاه، صنعت و دولت هستیم. در شرایط کنونی ایران که با چالشهای اقتصادی مانند تحریمها و نرخ بالای بیکاری جوانان روبرو هستیم، نقش ما حتی پررنگتر شده است.
ما در حال تحول به سمت یک دانشگاه کارآفرین هستیم که هدف آن ایجاد ارزش اقتصادی و اجتماعی از طریق تحقیقات و آموزش است. امروزه دانش آموختگان این دانشکده نه تنها به عنوان اساتید ومدرسان کارآفرینی در کشور در حال خدمت هستند بلکه با بهرهگیری از آموزشهای نظری و عملی، در راه اندازی مراکز رشد، شتابدهندهها و حتی صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیر در سراسر کشور نقش آفرینی کرده تا زمینه برای تبدیل ایده به عمل فراهم تر شود.
پژواک کارفرما: چگونه دانشکده شما به رشد اقتصادی و اشتغالزایی در کشور کمک میکند؟
حسینی نیا: ما معتقدیم کارآفرینی موتور محرک نوآوری و رشد اقتصادی است. در شرایط فعلی ایران که با رکود تورمی مواجه هستیم، تربیت کارآفرینان میتواند راهکاری موثر برای ایجاد اشتغال و رشد اقتصادی باشد.
ما به دانشجویان میآموزیم چگونه با منابع محدود و در شرایط عدم قطعیت که ویژگی بارز اقتصاد ایران در سالهای اخیر بوده، کسبوکارهای موفق راهاندازی کنند. همچنین، با توجه به چالشهای اجتماعی کشور، بر مفهوم کارآفرینی اجتماعی تاکید داریم و دانشجویان را تشویق میکنیم تا علاوه بر سودآوری، به حل مشکلات اجتماعی نیز بپردازند.
پژواک کارفرما: در مورد همکاری با بخش خصوصی و دولتی چه برنامههایی دارید؟
حسینی نیا: از نظر من دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران خود یک پلتفرم برای تبادل دانش و فناوری میان دانشگاه، صنعت و دولت ایجاد کرده است که البته بخش مهمی از ظرفیتهای آن تاکنون عملیاتی و بهرهبرداری نشده است. در برنامه تحقیقات جامع دانشکده با توجه به تأکید دولت بر اقتصاد مقاومتی، ما میتوانیم برنامههای ویژهای برای حمایت از استارتاپهای فعال در حوزههای استراتژیک مانند امنیت غذایی، انرژیهای تجدیدپذیر و فناوریهای پیشرفته ایجاد کنیم .
علاوه بر این، به سازمانهای بزرگ دولتی و خصوصی کمک میکنیم تا فرهنگ نوآوری را در درون خود ایجاد کنند. این امر به ویژه در شرایط کنونی ایران که نیاز به افزایش بهرهوری و رقابتپذیری دارد، بسیار حیاتی است.
پژواک کارفرما: برنامه جامع تحقیقاتی دانشکده، شامل چه هستههای پژوهشی است و هر کدام بر چه موضوعاتی تمرکز دارند؟
حسینی نیا: برنامه جامع تحقیقاتی دانشکده ما شامل دو هسته پژوهشی اصلی است که هر کدام بر جنبههای مهمی از کسب و کار و کارآفرینی تمرکز دارند.
هسته پژوهشی اول با عنوان "علوم طراحی، فرصت و نوآوری با تاکید بر روندهای نوظهور و توانمندسازهای خارجی" است. این هسته بر موضوعات زیر تمرکز دارد:
- فناوریهای نوظهور مانند فناوریهای دیجیتال و هوش مصنوعی
- روندهای اجتماعی مثل مسائل مربوط به سالمندان و نسل Z
- روندهای اقتصادی مانند اقتصاد چرخشی و اقتصاد دیجیتال و پلتفرمی
- توانمندسازهای خارجی مثل هوش مصنوعی و سایر فناوریها
هسته پژوهشی دوم با عنوان "کسبوکارهای نوپا، جدید، کوچک و متوسط (ایجاد، رشد، تثبیت و خروج) با تاکید بر مباحث خاص در کارآفرینی" است. این هسته بر موارد زیر تمرکز میکند:
- کارآفرینی در بخش خدماتی و تولیدی شامل حوزههایی مانند گردشگری، آموزش، ورزش، فرهنگ و هنر، سلامت و تندرستی، کشاورزی و انرژی
- کارآفرینی اجتماع محور مانند کارآفرینی خانگی، خانوادگی، زنان، اجتماعی و با تمرکز بر پایداری
پژواک کارفرما: این برنامه جامع تحقیقاتی چه اهدافی را دنبال میکند؟
حسینی نیا: در واقع این برنامه جامع نقشه راه دانشکده در ایفای نقش تحقیقاتی اثربخش در اکوسیستم کارآفرینی کشور است . اهداف اصلی این برنامه عبارتند از:
1. توسعه دانش جدید و بکارگیری ظرفیت علمی و پژوهشی دانشکده در راستای تربیت دانشجویان در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری
2. استفاده از حوزههای پژوهشی تخصصی در راستای توسعه به کارآفرینان در سطح ملی
3. بومیسازی تجربیات بینالمللی با رویکرد قابلیت کاربردی در حوزه دانشگاه و محیط کسبوکار
این برنامه به دنبال ایجاد یک پل ارتباطی قوی بین دانشگاه و صنعت است و همچنین میکوشد تا دانش روز را در حوزه کارآفرینی و کسب و کار به کشور وارد کند و آن را متناسب با شرایط بومی توسعه دهد.
پژواک کارفرما: با توجه به شرایط اقتصادی کشور، چه چالشهایی پیش روی کارآفرینان جوان در ایران وجود دارد و دانشکده چگونه به رفع آنها کمک میکند؟
حسینی نیا: کارآفرینان جوان در ایران با چالشهای متعددی روبرو هستند. محیط کسبوکار نامساعد، دسترسی محدود به منابع مالی، و عدم ثبات اقتصادی از جمله این چالشها هستند. همچنین، تحریمهای بینالمللی دسترسی به بازارهای جهانی و فناوریهای پیشرفته را محدود کرده است.
ما به کارآفرینان میآموزیم چگونه با حداقل منابع، محصول اولیه خود را بسازند و آزمایش کنند. این رویکرد در شرایط اقتصادی فعلی ایران بسیار کارآمد است. همچنین، با توجه به اهمیت شبکهسازی در کارآفرینی، ما رویدادهای منظمی برای ارتباط کارآفرینان با سرمایهگذاران، منتورها و شرکای تجاری برگزار میکنیم.علاوه بر این، با همکاری با نهادهای قانونگذار، در تلاش برای کمک به بهبود قوانین کسبوکار و حمایت از استارتاپها هستیم. ما معتقدیم که بهبود فضای کسبوکار میتواند تاثیر قابل توجهی بر رشد کارآفرینی در ایران داشته باشد.
پژواک کارفرما: در پایان، دیدگاه خود را درباره نقش کارآفرینی در توسعه اقتصاد دانشبنیان در ایران، برای مخاطبان پژواک بفرمایید؟
حسینی نیا: همانطور که عرض کردم کارآفرینی نقشی کلیدی در انتقال ایران به سمت اقتصاد دانشبنیان دارد. در شرایط کنونی که ایران به دنبال کاهش وابستگی به نفت است، توسعه شرکتهای دانشبنیان میتواند راهکاری موثر باشد.
تلاش ما در ایجاد شبکههای همکاری میان دانشگاهها، شرکتهای بزرگ و استارتاپها است. این همکاریها میتواند به انتقال دانش و فناوری و در نتیجه رشد اقتصاد دانشبنیان کمک کند. در این راستا نیازمند توجه ویژه دولت به تامین حداقلهای مورد نیاز دانشکده در این خصوص هستیم. معتقدم، با توجه به پتانسیل بالای ایران در حوزههایی مانند فناوری نانو، بیوتکنولوژی و هوش مصنوعی، می توان برنامههای ویژهای برای حمایت از کارآفرینان این حوزهها ایجاد کرد البته مستلزم حمایت دولت و بخش خصوصی از دانشکده است. ما معتقدیم که این حوزهها میتوانند نقش مهمی در آینده اقتصادی ایران و حتی صادرات غیرنفتی داشته باشند.
و کلام آخر؟
حسینی نیا: در نهایت، باید تاکید کنم که توسعه اقتصاد دانشبنیان نیازمند یک اکوسیستم پویا است که در آن دانشگاهها، صنعت، دولت و کارآفرینان با هم همکاری میکنند. دانشکده کارآفرینی ما متعهد است که نقش خود را در ایجاد و تقویت این اکوسیستم به خوبی ایفا کند.