عبور تورم سه ماه اول سال از ۸ درصد
بر اساس محاسبات، تورم سه ماهه ۱۴۰۳ به بالای ۸ درصد رسیده است، بالاترین تورم بهاری مربوط به «میوه و خشکبار» و کمترین تورم سه ماهه به نام «شیر، پنیر و تخم‌مرغ» ثبت شده است.
تورم معمولا به صورت «ماهانه»، «نقطه به نقطه» و «سالانه» اعلام می‌شود، اما می‌توان با استفاده از آمارهای «شاخص قیمت»، این نرخ مهم اقتصادی را به صورت «سه ماهه» نیز محاسبه کرد.
نتایج این محاسبات نشان می‌دهد که از انتهای اسفند 1402 تا انتهای خرداد 1403 (سه ماه نخست امسال) شاخص قیمت مصرف‌کننده بیش از 8 درصد رشد کرده است. به عبارت دیگر، تورم فصل بهار بالای 8 درصد شده است. به طور کلی، اقلام خوراکی تورم بالاتری را نسبت به اقلام غیرخوراکی در سه ماه نخست امسال تجربه کرده است.
از میان اقلام خوراکی موجود در سبد خانوار، بالاترین تورم بهاری مربوط به «میوه و خشکبار» بود. کمترین تورم سه ماهه نیز به نام «شیر، پنیر و تخم‌مرغ» ثبت شده است.
از میان اقلام غیرخوراکی و خدمات نیز بالاترین تورم فصلی مربوط اساسی‌ترین گروه یعنی به «بهداشت و درمان» تعلق دارد.
اگر رشد شاخص قیمت مصرف‌کننده در انتهای خرداد 1403 نسبت به انتهای اسفند 1402 یا همان اول فروردین امسال محاسبه شود، تورم سه ماهه سال جاری به دست می‌آید. این شاخص نشان می‌دهد که قیمت یک سبد یکسان از کالا و خدمات مصرفی مردم در آخر بهار چند درصد نسبت به اول بهار تغییر کرده است.
طبق محاسبات صورت گرفته بر اساس داده‌های مرکز آمار، تورم سه ماهه در سال جاری به 8.4 درصد رسیده است. یعنی مردم برای تهیه سبد مصرف مذکور در انتهای خرداد امسال 8.4 درصد بیشتر از ابتدای فروردین هزینه کرده‌اند.
سبد مصرف خانوارها از دو گروه «خوراکی» و «غیرخوراکی» تشکیل شده که در ادامه گزارش به بررسی وضعیت تورمی آن‌ها در بهار پرداخته شده است.
تورم سه ماهه «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها» 9.2 درصد برآورد شده است. این گروه اصلی خود از اقلام جزئی‌تر تشکیل شده است. از میان اقلام خوراکی اصلی، بالاترین تورم سه ماهه 21.6 درصد بوده که به «میوه و خشکبار» مربوط می‌شود. به نظر می‌رسد این رقم بالا بیشتر متاثر از افزایش قیمت میوه‌ها در خردادماه و بالارفتن تورم آن تا 16.7 درصد باشد. این نرخ رکورد تورم میوه و خشکبار در حداقل یک سال گذشته است. برخی تحلیل‌گران بر این باوراند که این افزایش تورم، ناشی از گرانی میوه‌های نوبرانه که با قیمت بالا عرضه می‌شوند، بوده است.
در رتبه بعد، سبزیجات و حبوبات قرار گرفته‌اند که در فروردین ماه تورم بالایی را تجربه کرده بودند. تورم سه ماهه این اقلام 17.4 درصد برآورد شده است. قند، شکر و شیرینی‌ها نیز سومین خوراکی تورمی سبد خانوار در سه ماهه نخست امسال با ثبت نرخ 13.5 درصدی بوده‌اند.
دخانیات نیز گروه مستقل کالایی است که معمولا در کنار گروه خوراکی‌ها بررسی می‌شود. تورم سه ماهه محصولات دخانی نیز 8.8 درصد برآورد شده است. پیش‌تر، اخباری مبنی بر افزایش قیمت شدید برخی سیگارهای ارزان‌قیمت و پرطرفدار منتشر شده بود که علت این افزایش قیمت را مالیات اعمال‌شده بر سیگار دانسته بودند.
ورم سه ماهه کالاهای غیرخوراکی و خدماتی سبد مصرف خانوار 8.1 درصد برآورد شده است. بالاترین تورم سه ماهه 13.1 درصد بوده که مربوط به خدمات «بهداشت و درمان» می‌شود. به نظر می‌رسد دلیل اصلی این نرخ بالا، افزایش تعرفه ویزیت پزشکان بخش خصوصی در فروردین ماه امسال بود.
هر سال تعرفه ویزیت دکتر بر اساس سطح تخصص و رشته فعالیت به صورت دولتی تعیین و اعلام می‌شود. این تعرفه‌ها در سال جدید بین 35 تا 40 درصد برای کارشناسان ارشد حوزه درمان و پزشک‌های فوق متخصص افزایش یافته است. این تغییر تعرفه سبب شد تا تورم بهداشت و درمان در فروردین امسال افزایش یابد، افزایشی که اثر خود را در تورم سه ماهه نیز بر جای گذاشته است.
در رتبه بعد، تورم سه ماهه سایر کالا و خدمات متفرقه که در گروه‌های اصلی جای نگرفته بودند، به ثبت رسیده است. پس از آن نیز خدمات و کالاهای مربوط به «حمل‌ونقل» قرار گرفته که تورم سه ماهه 10 درصدی رقم زده‌اند. در این گروه، خرید اتومبیل شخصی و هزینه حمل‌ونقل عمومی لحاظ می‌شود. به نظر می‌رسد بخش عمده این تورم 10 درصدی را افزایش تعرفه تاکسی و بلیط مترو و اتوبوس در اواسط بهار امسال ایجاد کرده باشد.
نکته جالب توجه این است که در آخر خرداد امسال، هزینه‌ای که خانوارها برای مجموع «اجاره مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها» پرداخت کرده‌اند به طور متوسط 6.6 درصد نسبت به ابتدای فروردین‌ماه افزایش یافته است.
